NESO yn lansio ymgynghoriad i siapio Cynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol y dyfodol

Mae NESO wedi lansio ymgyngoriad newydd sy’n gwahodd cwsmeriaid a rhanddeiliaid ar draws Prydain i helpu i siapio’r fethodoleg (y dull) a fydd yn helpu i gyflwyno set o Gynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol (RESP). Bydd y cynlluniau'n cefnogi ac yn galluogi'r trawsnewidad ynni ar draws ein cenhedloedd a'n rhanbarthau.

O 17 Tachwedd 2025 i 16 Ionawr 2026, mae'r ymgynghoriad methodoleg yn chwilio am  ymatebion gan gwsmeriaid a rhanddeiliaid yng Nghymru a'r Alban ac mewn naw rhanbarth yn Lloegr, ar sut dylid cynllunio, datblygu ac integreiddio Cynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol y dyfodol i fframwaith cynllunio ynni strategol cyffredinol Prydain. Bydd y Cynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol yn gweithio gyda'r Cynllun Ynni Strategol Gofodol a’r Cynllun Rhwydwaith Strategol Canolog i sicrhau dyfodol ynni diogel, fforddiadwy a chynaliadwy sy'n rhoi lle canolog ar werth i gwsmeriaid.

Cynllunio ar gyfer dyfodol ynni Prydain

Mae cynllunio ynni strategol rhanbarthol yn gam sylfaenol yn uchelgeisiau NESO i gyflawni dull system gyflawn o ran cynllunio ynni strategol ym Mhrydain. 

Mae rôl cynllunio strategol ynni rhanbarthol wedi'i sefydlu i ddatblygu cynlluniau ar gyfer y cenhedloedd a'r rhanbarthau, gan ganolbwyntio ar y rhwydweithiau dosbarthu trydan a nwy. Ar hyn o bryd mae'r rhwydweithiau hyn yn cael eu cynllunio ar wahân. Drwy symud i ddull system gyfan cydgysylltiedig, gellir cyflymu’r cynnydd tuag at sero net.

Bydd cynlluniau ynni strategol NESO yn hyrwyddo twf economaidd ac yn nodi buddsoddiadau sydd eu hangen ar gyfer y trawsnewid ynni ym Mhrydain. Mae cynllunio ynni strategol rhanbarthol yn rhan o weithgarwch cynllunio ynni strategol ehangach NESO ac yn canolbwyntio ar ystyriaethau lleol o fewn ein cenhedloedd a'n rhanbarthau. Bydd yr 11 Cynllun Ynni Strategol Rhanbarthol yn ategu cynlluniau strategol eraill NESO ledled Prydain, fel y Cynllun Ynni StrategolGofodol a'r Cynllun Rhwydwaith Strategol Canolog a llwybrau Senarios Ynni'r Dyfodol.  

Am y tro cyntaf erioed ym Mhrydain, drwy gynllunio ynni strategol rhanbarthol, byddwn yn ymgysylltu â chwsmeriaid a rhanddeiliaid lleol i ddeall y blaenoriaethau a'r anghenion allweddol o fewn y cenhedloedd a'r rhanbarthau. Byddwn yn defnyddio data lleol i nodi'r dull o gynllunio ein systemau ynni yn y dyfodol. 

Bydd cynlluniau ynni strategol NESO i gyd yn llywio'r cynlluniau busnes a ddatblygwyd  gan rwydweithiau dosbarthu nwy a thrydan, gan sicrhau cysondeb rhwydweithiau ac sy’n adlewyrchu blaenoriaethau lleol. 

Dywedodd Julian Leslie, Cyfarwyddwr Cynllunio Ynni Strategol a Phrif Beiriannydd yn NESO:

“I gyflawni uchelgeisiau pob rhan o Brydain a gwneud y dewisiadau iawn i ddiwallu ein hanghenion ynni yn y dyfodol, mae angen cynlluniau ynni strategol rhanbarthol arnom ni sy’n gallu adlewyrchu blaenoriaethau lleol ar draws pob cenedl a rhanbarth.

Mae sefydlu methodoleg gadarn ar gyfer y set gyntaf hon o un ar ddeg o gynlluniau yn hollbwysig i sicrhau ein bod yn cadw lleisiau lleol yn ganolog i sut rydyn ni’n cynllunio systemau ynni’r dyfodol yn strategol. Bydd y Cynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol yn chwarae rôl allweddol wrth helpu i sefydlu system ynni ddiogel, fforddiadwy a glân, un sy'n sail i dwf economaidd a chynaliadwyedd mewn cymunedau ledled Prydain.”

Camau nesaf ar ôl yr ymgynghoriad

Unwaith y daw’r ymgynghoriad methodoleg i ben ar 16 Ionawr 2026, bydd adborth cwsmeriaid a rhanddeiliaid yn cael ei ddadansoddi a bydd NESO yn cynhyrchu’r   fethodoleg derfynol. Ar ôl ei chymeradwyo gan Ofgem a’r Adran Diogeledd Ynni a Sero Net  (DESNZ), disgwylir i'r fethodoleg derfynol gael ei chyhoeddi yn Haf 2026. Yna bydd NESO yn dechrau gweithio gyda chwsmeriaid a rhanddeiliaid lleol i gyflawni’r set gyntaf o 11 o Gynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol ar gyfer Cymru, yr Alban a naw o ranbarthau Lloegr. 

Gweminarau sy’n edrych yn fanwl ar yr Ymgynghoriad Methodoleg
Rhwng 25ain Tachwedd a 3ydd Rhagfyr, byddwn yn cynnal rhaglen o weminarau penodol ar bynciau’r fethodoleg a fydd yn ymchwilio'n ddyfnach i feysydd penodol o'r fethodoleg.

Cofrestru ar gyfer y gweminarau:

• Gweminar Cyd-destun y Gwledydd a'r Rhanbarthau - 25 Tachwedd, 9.30am - 11.00am [Cofrestru yma]
• Gweminar Llwybrau, Rhagdybiaethau Cynllunio Cyson a Chyd-destun Gofodol – 25 Tachwedd, 1.30pm - 3.00pm [Cofrestru yma]
• Gweminar Cymorth i Gyfranogwyr Lleol – 27 Tachwedd, 10.00am - 11.30am [Cofrestru yma]
• Gweminar Llywodraethu – 27 Tachwedd, 1.30pm – 3.00pm [Cofrestru yma]
• Gweminar Anghenion Buddsoddi Strategol – 3 Rhagfyr, 10.00am - 11.30am [Cofrestru yma]
• Gweminar Sicrwydd Cynllunio Rhwydwaith a Chydlynu Technegol - 3 Rhagfyr, 1.30pm - 3.00pm [Cofrestru yma]

 Ymgynghoriad Methodoleg Cynlluniau Ynni Strategol Rhanbarthol

Ewch i'n tudalennau ymgynghori ar fethodoleg am fwy o wybodaeth

Darllenwch y ddogfen ymgynghori ar fethodoleg